- Πρώτα απ' όλα λοιπόν... Χρόνια Πολλά ΑΕΚ! Κλείνει τα 98 σήμερα, δύο θέλει για να κλείσει αιώνα. Ένας αιώνας παρά δύο χρόνια λοιπόν, μέσα στα οποία η Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως έχει κάνει τα πάντα, έχει καταφέρει τα πάντα, έχει εκφράσει τα πάντα, έχει συσπειρώσει γύρω της κόσμο και κοσμάκη. Γενιές και γενιές έχουν περάσει από τον μάταιο τούτο κόσμο, έχοντας ταυτιστεί μαζί της.
- Είναι μια «Άλλη Εντελώς Κατάσταση» η ΑΕΚ; Είναι. Ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους μεγάλους αθλητικούς συλλόγους της χώρας. Ανάμεσα στους τρεις που έχουν κυριαρχήσει από τότε που παγιώθηκε η παρουσία τους, είναι η μοναδική που η ίδρυση της δεν έχει να κάνει μόνο με αθλητικά κίνητρα. Για την ακρίβεια, έχει λιγότερο να κάνει με καθαρά αθλητικά κίνητρα.
- Δεν φτιάχθηκε η ΑΕΚ από κάποια παρέα νεαρών που τους άρεσε ο το ποδόσφαιρο ή ο στίβος. Ούτε από κάποιους που ήθελαν να φτιάξουν ένα σύλλογο της περιοχής που ζούσαν. Φτιάχθηκε από ανθρώπους που έζησαν στο πετσί τους πόλεμο, καταστροφή, ξεριζωμό, προσφυγιά.
- Φτιάχθηκε για να εκφράσει κοινές μνήμες, συναισθήματα. Κυρίως συναισθήματα όχι ευχάριστα. Αναμνήσεις που όσο όμορφες και να ήταν, στο τέλος έφερναν πίκρα. Αναπόσπαστο στοιχείο της ιστορικής της ταυτότητας αυτό. Τη συνοδεύει πάντα, έχει διαμορφώσει το DNA της. Κάποιοι το περιγράφουν ως έμφυτη τάση προς τη μιζέρια, αλλά δεν είναι κάτι τέτοιο. Δε τους αδικώ. Δεν είναι ΑΕΚ για να το καταλάβουν. Η ΑΕΚ έχει βγει μέσα από βιώματα γεμάτα πόνο, αίμα και αίσθημα απώλειας. Πατρίδων, προσώπων, πραγμάτων.
- Τα χρώματα της δεν επιλέχθηκαν επειδή ταίριαζαν ωραία μεταξύ τους. Το έμβλημα της δεν επιλέχθηκε για να συνδεθεί με το ολυμπιακό αθλητικό ιδεώδες. Το σύμβολο στη πρώτη σφραγίδα του σωματείου, ο φοίνικας, επίσης δεν επιλέχθηκε επειδή είναι ένα ωραίο δέντρο.
- Το κίτρινο υποδηλώνει την ελπίδα των ξεριζωμένων προσφύγων για επιστροφή στις πατρίδες τους. Το μαύρο, τον πόνο της γενιάς που αναγκάστηκε να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς. Ο φοίνικας που αναγεννάται από τη τέφρα, δε χρειάζεται επεξήγηση.
- Η ΑΕΚ δε φτιάχθηκε ως διέξοδος για συλλογική αθλητική δραστηριότητα, με βάση αποκλειστικά τα φίλαθλα αισθήματα των ιδρυτών της. Φτιάχθηκε για να εκφράσει πολύ ευρύτερα πράγματα, μέσα από την αθλητική δραστηριότητα.
- Ξεχωρίζει επίσης ανάμεσα στα υπόλοιπα προσφυγικά σωματεία. Πρώτα και κύρια γιατί σε απήχηση κι επιτυχίες ξεπέρασε κατά πολύ κάθε άλλο από τα πολλά που είτε ιδρύθηκαν εδώ, είτε εμφανίστηκαν ξανά ως συνέχεια ήδη υφιστάμενων στην Πόλη και τη Μικρά Ασία. Το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων, σε όποιο μέρος της Ελλάδας και να ζούσαν, συσπειρώθηκε στις δεκαετίες που ακολούθησαν την ίδρυση της, γύρω από την υποστήριξη στην ΑΕΚ.
- Η ΑΕΚ είναι μια ομάδα με έδρα στο αστικό κέντρο στην Αττική, στην Νέα Φιλαδέλφεια, αλλά δεν είναι μια ομάδα της Αττικής, της Αθήνας. Είναι ένας μεγάλος προσφυγικός σύλλογος, που η βάση της υποστήριξης του απλώθηκε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας. Αρχικά μεταξύ κυρίως των προσφύγων, στη πορεία κι εκτός του Μικρασιατικής προέλευσης πληθυσμού της χώρας.
- Ο ΠΑΟΚ για παράδειγμα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος προσφυγικός σύλλογος της χώρας. Επίσης έχει ιδρυθεί στην Ελλάδα όπως έγινε και με την ΑΕΚ. Ωστόσο ίσως και λόγω του γεγονότος πως οι «κιτρινόμαυροι» κατάφεραν να αποκτήσουν αρκετά γρήγορα σε ιστορικό πλαίσιο ευρύτατη απήχηση προβάλλοντας κυρίως τη προσφυγική τους ταυτότητα, ο ΠΑΟΚ επέλεξε και στον τίτλο του να προβάλλει τη σύνδεση με το γεωγραφικό χώρο που ιδρύθηκε στην Ελλάδα και στη πορεία ταυτίστηκε περισσότερο με την εκπροσώπηση της Μακεδονίας και της Βόρειας Ελλάδας γενικότερα.
- Η διαφορά της ΑΕΚ είναι πως και σε αυτό το γεωγραφικό χώρο κι όπου δημιουργήθηκαν μεγάλες προσφυγικές κοινότητες απέκτησε μεγάλη απήχηση, λόγω της προτεραιότητας που έδωσε στην έκφραση της προσφυγικής της ταυτότητας.
- Η ΑΕΚ με τους παραδοσιακούς της ανταγωνιστές, Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό, ξεχωρίζει κι από το γεγονός πως τη πολύ μεγάλη βάση υποστήριξης που απέκτησε, δεν την απέκτησε λόγω του «γκελ» που έκαναν οι κατακτήσεις τίτλων. Έπαιξαν σπουδαίο ρόλο φυσικά τα πρωταθλήματα Ελλάδας στο τέλος του Μεσοπολέμου, καθώς το κατόρθωμα για προσφυγικό σωματείο ήταν μοναδικό. Αλλά μετά από αυτό χρειάστηκε να περάσουν 23 χρόνια για να κατακτήσει ξανά πρωτάθλημα Ελλάδας στο ποδόσφαιρο.
- Σε αυτό το διάστημα οι άλλοι δύο έπαιρναν τίτλους, δημιουργούσαν οπαδούς επειδή νικούσαν, αλλά η ΑΕΚ δημιουργούσε οπαδούς κυρίως επειδή ήταν η ΑΕΚ κι εξέφραζε αυτά που εξέφραζε. Άρα, τι να συγκρίνεις κι εδώ; Πως μας το είχε πει ο ιδιοκτήτης της ΠΑΕ Ολυμπιακός; «Κάντε τα παιδιά σας Ολυμπιακους για να χαίρονται». Γι΄αυτό δε θα μπορούσε ούτε εκείνος, ούτε όσοι άλλοι το ασπάζονται να είναι ΑΕΚ. Ούτε εμείς θα μπορούσαμε να είμαστε Ολυμπιακοί.
- Η ΑΕΚ δε φτιάχθηκε για να την αγαπήσει ο κόσμος επειδή θα νικούσε. Και δε την αγαπάμε επειδή συνήθως κερδίζει και μπορούμε να κοροϊδεύουμε τους αντιπάλους μας. Στις επιτυχίες μας, έχουμε μάθει περισσότερο να χαιρόμαστε με τη χαρά μας, παρά με το πως θα τη προβάλλουμε στους απέναντι. Έχει να κάνει με τους λόγους που ιδρύθηκε ο κάθε σύλλογος...
- Τέλη της δεκαετίας του 1950, η ΑΕΚ δεν είχε μεν τους τίτλους των άλλων, αλλά είχε ήδη σχεδόν έτοιμο το καλύτερο στάδιο συλλόγου της χώρας. Και το 1963 υπήρχε ήδη ολοκληρωμένο ένα «κόσμημα» στην Νέα Φιλαδέλφεια.
- Η ΑΕΚ είναι «Άλλη Εντελώς Κατάσταση» και για τον τρόπο που απέκτησε το γήπεδο της. Κανένας μα κανένας άλλος σύλλογος στη χώρα, δε μπορεί να παραπέμψει σε εκείνη τη μαγική νύχτα που για να μη χαθεί ο χώρος, οι φίλαθλοι της ΑΕΚ έφτιαξαν με τα χέρια τους ένα γήπεδο, έκαναν δικό τους για λογαριασμό της ΑΕΚ τον χώρο και από τον Νοέμβριο του 1930 η Ένωση είχε κι επίσημα το δικό της γήπεδο εκεί.
- Η ΑΕΚ κατάφερε να γίνει με το... έτσι θέλω, ισότιμος ανταγωνιστής των άλλων δύο. Ακόμη και χωρίς να έχει για μεγάλο χρονικό διάστημα όπως είπαμε και πριν τις επιτυχίες τους. Κι ακόμη κι αν σε σχέση με αυτούς, πάντα είχε πολύ μεγαλύτερα διαστήματα που έμενε μακριά από κατακτήσεις τίτλων ή είχε διοικητικά προβλήματα. Στάθηκε ισότιμος ανταγωνιστής κι έβαλε πολλές φορές από κάτω τους άλλους δύο. Που πάντα είχαν σημαντικά αντικειμενικά πλεονεκτήματα απέναντι της.
- Αυτή άλλωστε ήταν και η γοητεία της, που την έκανε ελκυστική και σε πολύ κόσμο που δεν είχε προσφυγικές καταβολές. Γιατί στα μάτια τους η ΑΕΚ αντιπροσώπευε την ανατροπή. Το ενάντια σε όλες τις πιθανότητες. Οι επιτυχίες της ποτέ δε μπορούσαν να αποδοθούν σε οικονομική υπεροχή, με εξαίρεση την εποχή του Λουκά Μπάρλου, ούτε σε προνομιακές σχέσεις με τις ομοσπονδίες ή και το κράτος το ίδιο. Και είναι υπερβολικά πολλές σε σχέση με αυτή τη πραγματικότητα.
- Η μοναδική της δυνατότητα ωστόσο κάτω από όλες αυτές τις προϋποθέσεις, να επανέρχεται ακόμη και μετά από πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα αποτυχιών, «φλερτ» με την απόλυτη καταστροφή ή και την απόλυτη καταστροφή την ίδια όπως το 2013, είναι το κύριο της χαρακτηριστικό.
- Για την ΑΕΚ ποτέ δεν ήταν κάτι δεδομένο. Σπάνια ως ποτέ ενδιαφέρθηκε η εκάστοτε εξουσία να της βρει σώνει και ντε πολύ δυνατό ιδιοκτήτη, για να έχει ικανοποιημένη τη μεγάλη φίλαθλη της μάζα. Ποτέ δε τη χρησιμοποίησε ως μέσο για να αποκτήσει ευρύτερη επιρροή κάποιος φιλόδοξος ανερχόμενος ισχυρός οικονομικός παράγοντας. Ποτέ δεν ήταν ιδιοκτησία κάποιας από τις οικογένειες που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στις πολιτικο-οικονομικές εξελίξεις στη χώρα.
- Αν είχα τρία – τέσσερα στοιχεία στο μυαλό μου ξεκινώντας το κομμάτι, στη πορεία μου βγήκαν άλλα... δεκατρία που δικαιολογούν το «Άλλη Εντελώς Κατάσταση». Και πιθανότατα αν μπορούσα να γράψω κι άλλο, θα έβρισκα ακόμη περισσότερα.
- Τι να πρωτοπείς για το μεγαλείο και τους ξεχωριστούς συμβολισμούς της ΑΕΚ; Απλά Χρόνια Πολλά και καλά. Κάτι που εγγυάται η επιστροφή στο σπίτι μέσα στο 2022.
Χρόνος ανάγνωσης 6’
Είναι Άλλη Εντελώς Κατάσταση για πολλούς λόγους
ΟΜΑΔΕΣ
Είναι Άλλη Εντελώς Κατάσταση για πολλούς λόγους